http://posztukiwania.pl/wp-content/themes/special-theme
FacebookRss
Navigation Menu
  • Blog
  • Aktualności
  • O mnie
  • Media
  • Wykłady
Home » Blog » Zarośnięta święta
Fri18

Zarośnięta święta

Magdalena Łanuszka :: in Jul 18, 2014 :: in Blog :: 8 comments

Zbliża się 22 lipca, co dla większości pamiętających czasy PRLu oznacza głównie wspomnienie hucznych obchodów Święta Odrodzenia Polski. W tym dniu władze Polski Ludowej finalizowały większość prestiżowych inwestycji, to właśnie 22 lipca najchętniej otwierano z pompą nowe drogi i budynki. Ale te czasy już minęły i dziś możemy spojrzeć na dzień 22 lipca tak, jak od wieków patrzy nań chrześcijańska Europa: dzień ten jest wspomnieniem jednej z najważniejszych świętych, a mianowicie świętej Marii Magdaleny. To święta, która była najbliżej Chrystusa, stała pod Jego krzyżem i jako pierwsza spotkała Go po Zmartwychwstaniu (zob. wpis “Zmartwychwstały z narzędziami”). Dlaczego zatem tak poważna osoba bywała w sztuce przedstawiana jako porośnięta włosami na całym ciele?

09crucif

Maria Magdalena, czyli Maria z Magdali, zwana bywa Apostołką Apostołów, ponieważ to ona miała uczniom Jezusa zanieść wieść, że Pan zmartwychwstał. Na osobę świętej Marii Magdaleny wedle tradycji złożyło się kilka postaci wymienionych w Ewangeliach. Mamy zatem nieznaną kobietę, grzesznicę, która nawróciła się, i – jak napisał św. Łukasz – “dowiedziawszy się, że jest gościem w domu faryzeusza, przyniosła flakonik alabastrowy olejku, i stanąwszy z tyłu u nóg Jego, płacząc, zaczęła łzami oblewać Jego nogi i włosami swej głowy je wycierać.” (Łk 7, 37-38). Osobno ten sam Ewangelista wspomina, że śladem Jezusa szły kobiety, między innymi “Maria, zwana Magdaleną, którą opuściło siedem złych duchów” (Łk 8,2). Następna Maria była to siostra Marty i Łazarza – to ona wedle świętego Jana namaściła Chrystusa na uczcie w Betanii (inni Ewangeliści mówią tylko o nieznanej niewieście, która wylała bardzo drogi olejek na głowę Jezusa). Wszystkie te postacie zlały się w końcu w jedną – Marię Magdalenę, wedle Ewangelistów stojącą pod krzyżem Chrystusa do samego końca. A legenda, jak to zwykle bywa, dodatkowo dopisała dalszy ciąg.

W efekcie Maria Magdalena stała się grzesznicą (nierządnicą), bogatą (przez ten drogi olejek), uwolnioną przez Chrystusa spod władzy demonów, która była przy Nim do końca i pierwsza ujrzała Go po zmartwychwstaniu. Przylgnął do niej wizerunek pokutującej grzesznicy. Nie będę w tym wpisie koncentrować się na kontrowersyjnych sugestiach odnośnie męsko-damskich relacji Magdaleny i Jezusa, choć może kiedyś w kolejnych wpisach przyjdzie na to czas. Dziś chcę wyjaśnić, dlaczego w sztuce bywa ona włochata :)

Screen Shot 2014-07-18 at 21.53.15

W średniowieczu najczęściej przedstawiano Marię Magdalenę jako bogato ubraną, piękną niewiastę o długich włosach, a jej atrybutem był słoiczek wonności, którymi miała namaszczać Chrystusa. W dobie kontrreformacji upowszechnił się wizerunek Magdaleny pokutującej – wówczas jej atrybutem stała się czaszka.

Przejdźmy zatem do sedna – Magdalena miała być piękna, a włochatość na całym ciele jednak nie mieściła się nigdy w kanonach kobiecej urody, a z pewnością nie w kręgu kultury europejskiej. W tym przypadku mamy do czynienia z tak zwanym “motywem wędrującym” w żywotach świętych. Otóż opowieść wiązana z czczoną głównie na Wschodzie świętą Marią Egipcjanką “przewędrowała” do zachodniej legendy Marii Magdaleny. Historia ta mówi, że święta udała się na pustynię, gdzie pokutując spędziła resztę życia. Ubrania jej rozpadły się w proch, ale długie włosy urosły tak, że zasłaniały jej ciało przed skwarem oraz stanowiły skromne okrycie, a aniołowie unosili ją ku niebiosom. Dzięki długim włosom mimo braku ubrania nie była naga… a to artyści średniowieczni rozumieli dosłownie. I tak powstało nam “ubranie z włosów” – taki kombinezon prawie.

25_mnw_galeria_sztuki_sredniowiecznej

Zawsze kusząca Maria Magdalena mimo wszystko pozostaje kwintesencją kobiecości. Dziwnie tylko wygląda w tych włosach, zwłaszcza latem, bo w końcu jej święto przypada w środku wakacji. A przecież każdy wie, że po zimie należy zrzucić futro… ciekawe, czy jakiś spec od reklamy będzie kiedyś na tyle odważny, żeby uczynić świętą Marię Magdalenę “twarzą” salonu depilacji.

01-000085-1001_1367321612586

 

 



8 Visitor Comments

  1. Marta says:
    October 23, 2016 at 9:51 am

    Owlosiona, ALE pamietam że w muzeum Erazma Ciołka w Krk jest takie przedstawienie tej świętej że nie ma włosów na kolanach. Od tego klęczenia przy modłach jak rozumiem. ❤

    Reply
    1. Magdalena Łanuszka says:
      October 23, 2016 at 6:14 pm

      Zapewne :) a przecież też mówi się “łysy jak kolano” ;)

      Reply
  2. Grzegorz says:
    November 4, 2018 at 8:54 pm

    Co za bzdury. Widzieliście kota lub psa, jak na lato zrzuca futro i jest bez niego?

    Reply
    1. Magdalena Łanuszka says:
      November 5, 2018 at 8:47 pm

      A czy w tekście wspomniany jest pies albo kot? ;)

      Reply
      1. Małgorzata says:
        April 1, 2019 at 8:31 am

        Rzeźba włochatej Marii Magdaleny jest w Pieskowej Skale ( rzeźba średniowieczna). Przewodnik mówił, że to Maria Egipcjanka, ake według mnie Magdalene, bo ma złote, faliste włosy. O tej legendzie wspomina też Robert Bly w ” Żelaznym Janie”, dla niego włochatość oznacza dzikość, ale w dobrym sensie, jako taką pierwotną świętość.

        Reply
        1. Magdalena Łanuszka says:
          April 10, 2019 at 9:44 am

          Dziękuję za komentarz! Czy chodzi o tę rzeźbę: http://www.e-muzeum.eu/?op=muzea&muzeum=16&publikacja=416 ? Myślę, że to faktycznie nie Egipcjanka, tylko właśnie Magdalena (nie zachowała się cała kompozycja, ale sądząc po jej pozie to była nie postać prosto stojąca, tylko właśnie unoszona przez aniołów), a w dodatku nie wiem, skąd im się wzięło takie wczesne datowanie (ok 1400!? Wygląda raczej na koniec XV wieku…).

          Reply
  3. Miłosz says:
    September 20, 2020 at 5:18 pm

    W muzeum, w ratuszu słowackiej Lewoczy, można odnaleźć kolejny wizerunek włochatej świętej, także gotycki. Mogę podesłać zdjęcie. : )

    Reply
    1. Magdalena Łanuszka says:
      September 21, 2020 at 9:38 am

      Dziękuję! To rzeczywiście był popularny typ tutaj na terenach i Małopolski i górnych Węgier (dzisiejsza Słowacja) – w samej Lewoczy jest jeszcze relief w zwieńczeniu ołtarza św. Janów (1520), samego Mistrza Pawła z Lewoczy (http://www.chramsvjakuba.sk/#osjanov). Pozdrawiam serdecznie!

      Reply

Post a Reply Cancel Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Szukaj

Najnowsze wpisy

  • Mały egipski chłopiec
  • Udział w konferencji “Shaped by Greed. Reflections and Impacts of Environmental Exploitation in European Visual Cultures 1200–1900” W Brnie
  • MAJTKOWE SEKRETY “DEKAMERONU”
  • Zagadkowy kult świętego psa
  • Wesołe zabawy dzieci w dawnych wiekach

Ostatnie komentarze

  • alfath on Mały egipski chłopiec
  • Poll on “Księżyc pod jej stopami…”
  • Magdalena Łanuszka on MAJTKOWE SEKRETY “DEKAMERONU”
  • Magdalena Łanuszka on Misterium upojenia
  • Rafal on Misterium upojenia

Archiwum

  • May 2023
  • March 2023
  • February 2023
  • January 2023
  • December 2022
  • November 2022
  • October 2022
  • August 2022
  • July 2022
  • May 2022
  • April 2022
  • March 2022
  • February 2022
  • January 2022
  • December 2021
  • November 2021
  • August 2021
  • July 2021
  • June 2021
  • May 2021
  • April 2021
  • March 2021
  • February 2021
  • January 2021
  • December 2020
  • November 2020
  • October 2020
  • September 2020
  • August 2020
  • June 2020
  • May 2020
  • April 2020
  • March 2020
  • February 2020
  • January 2020
  • December 2019
  • November 2019
  • October 2019
  • September 2019
  • August 2019
  • July 2019
  • June 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • March 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014

Kategorie

  • Aktualności
  • Blog
  • Media
  • Wykłady

Meta

  • Log in
  • Entries RSS
  • Comments RSS
  • WordPress.org

Tags

architektura Biblia Chrystus diabeł Duch Święty Europa Środkowa fotografia freski grafiki herb historia karnawał legendy literatura malarstwo martwa natura Matka Boska mitologia mozaiki muza nowożytność portret relikwie rynek sztuki rzeźba rękopisy seksualność starożytność sztuka sakralna Wielcy Mistrzowie wino XIX wiek XX wiek zwierzęta zwyczaje śmierć średniowiecze święci

Designed by Fragrance Design © 2013 | Powered by WordPress

×

Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies.