http://posztukiwania.pl/wp-content/themes/special-theme
Navigation Menu
  • Blog
  • Aktualności
  • O mnie
  • Media
  • Wykłady
Home » Blog » Sztuka prezentacji
Wed17

Sztuka prezentacji

Magdalena Łanuszka :: in Jun 17, 2015 :: in Blog :: 2 comments

Słoneczna Italia jawi nam się jako kraina piękna – nie tylko przyrodniczo, ale także jeśli chodzi o sztukę. Piękni ludzie ukazywani w malarstwie i rzeźbie, zazwyczaj za pieniądze mecenasów, których z rozpędu też wyobrażamy sobie jako przystojnych i wspaniałych. Dziś napiszę zatem o niewątpliwie wspaniałym, choć raczej niezbyt urodziwym księciu Urbino. Kazał się on sportretować ze swym synem w pełnym splendorze – jako wódz, uczony i mecenas sztuki (ok. 1480-81, być może malował Pedro Berruguete, autorstwo niepewne):

montefel

Federico da Montefeltro (1422-1482) był postacią wyjątkową pod wieloma względami. Był on słynnym kondotierem (czyli dowódcą wojsk najemnych), a także papieskim Gonfaloniere (można powiedzieć – “chorążym”, ponieważ Gonfalon to Sztandar Świętego Kościoła Rzymskiego). Urodził się Federico jako nieślubny syn księcia Guidantonia da Montefeltro, władcy Urbino. Ten zaś miał wyjątkowo wyrozumiałą żonę, gdyż zgodziła się ona na uznanie bękarta za pełnoprawnego członka rodu Montefeltro. Oficjalnego zaakceptowania tego faktu dokonał papież Marcin V, zresztą wuj owej zdradzanej żony. Po śmierci Guidantonia władzę przejął oczywiście jego syn z prawego łoża, imieniem Oddantonio. Był to szesnastolatek nastawiony na wystawny tryb życia – szybko zdołał opróżnić skarbiec Urbino. Balowanie za hajs z podatków nie skończyło się dobrze; rok po objęciu władzy młodzieniec padł ofiarą spisku i został zamordowany. Władzę przejął przyrodni brat zabitego, czyli właśnie nasz Federico – oczywiście pojawiły się pytania o ewentualny jego udział w tym spisku, jednak niczego nie udało się udowodnić. W środkowej części Ołtarza Montefeltro władca i rycerz Federico pobożnie klęczy u stóp Madonny (malował Piero della Francesca, ok. 1472-74):

12monte1

Z pewnością Federico da Montefeltro niejeden grzeszek miał na sumieniu – dla nas pozostaje jednak jedną z najwspanialszych postaci renesansowej Italii, zwłaszcza jeśli chodzi o mecenat. Małe Urbino stało się za jego czasów prawdziwym ośrodkiem sztuki, a sam Federico pojawiał się na obrazach malowanych na jego zlecenie przez artystów z południa i z północy Europy. Łatwo rozpoznać Federica, ponieważ przedstawiany był w większości przypadków z profilu, zaś nos jego miał kształt tak charakterystyczny, że nie da się go pomylić z żadnym innym. Poniżej obraz “Ostatnia Wieczerza” Justusa z Gandawy – myślę, że nikt z Czytelników nie ma wątpliwości, że w grupie mężczyzn przy prawej krawędzi obrazu widzimy właśnie Federica:

Giusto_di_Gand_(Joos_van_Wassenhove),_istituzione_dell'eucarestia

Jednym z najbardziej znanych portretów Federica da Montefeltro jest tablica z dyptyku, którego autorem jest Piero della Francesca, jeden z najsłynniejszych malarzy wczesnego Renesansu. Dyptyk powstał prawdopodobnie między 1465 a 1472 rokiem, na drugiej części ukazana jest żona Federica, Battista Sforza. Oczywiście profilowe ujęcia wpisują się w antykizującą modę czasów Renesansu, ale w przypadku Federica kryje się za tym coś więcej. Moglibyśmy zapytać – kto mając TAKI nos daje się uparcie portretować z profilu? Odpowiedź jest prosta: ten, kto z drugiej strony twarzy nie ma oka.

montefe2

Brak prawego oka, tak samo zresztą jak niezwykły kształt nosa (z wyraźną wyrwą u nasady) były wynikiem wypadku na turnieju. Górną część nosa usunięto mu zresztą chirurgicznie – nie tylko ze względu na uszkodzenie, ale również by poszerzyć pole widzenia ocalałego lewego oka, co miało między innymi zapewnić mu większe szanse obrony w przypadku nagłego ataku jakiś spiskowców. Wbrew pozorom w renesansowej Italii lepiej było zadbać o swoje bezpieczeństwo aniżeli o urodę, szczególnie gdy sprawowało się władzę. Trójwymiarowa rekonstrukcja głowy Federica potwierdza, że do pięknych nie należał:

mostra04

Podobno mężczyzna nie musi być urodziwy, to właśnie władza sprawia, że  w oczach kobiet jego atrakcyjność rośnie. I ostatecznie, czyż nie lepiej być charakterystycznym i rozpoznawalnym? Spośród milionów przystojnych książąt i rycerzy na portretach z kolejnych stuleci bez pudła i od ręki rozpoznamy właśnie Federica da Montefeltro. Można powiedzieć, że miał nosa do skutecznego kreowania wizerunku.

 



2 Visitor Comments

  1. diabel-w-buraczkach says:
    June 18, 2015 at 7:25 am

    Dziekuje bardzo za ta notke. Postac z dziwnym nosem znalam, i mysl nachodzila mnie wlasnie dokladnie taka – dlaczego ktos z takim nosen portretuje sie z profilu :)
    Nie wiedzialam, ze kryje sie za tym historia z turnieju.

    Reply
    1. Magdalena Łanuszka says:
      April 21, 2020 at 12:22 pm

      Cieszę się, że udało mi się zaprezentować mniej znaną ciekawostkę. Pozdrawiam serdecznie!

      Reply

Post a Reply Cancel Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Szukaj

Najnowsze wpisy

  • Krypto-dildo?
  • Kopia, imitacja, czy fałszerstwo?
  • Odczyt w Czeskiej Akademii Nauk w Pradze
  • My i wojna
  • Konferencja “Świętych w sztuce obcowanie” – on-line

Ostatnie komentarze

  • alfath on Krypto-dildo?
  • kaper on Krypto-dildo?
  • Magdalena Łanuszka on Krypto-dildo?
  • alfath on Krypto-dildo?
  • alfath on Kopia, imitacja, czy fałszerstwo?

Archiwum

  • May 2022
  • April 2022
  • March 2022
  • February 2022
  • January 2022
  • December 2021
  • November 2021
  • August 2021
  • July 2021
  • June 2021
  • May 2021
  • April 2021
  • March 2021
  • February 2021
  • January 2021
  • December 2020
  • November 2020
  • October 2020
  • September 2020
  • August 2020
  • June 2020
  • May 2020
  • April 2020
  • March 2020
  • February 2020
  • January 2020
  • December 2019
  • November 2019
  • October 2019
  • September 2019
  • August 2019
  • July 2019
  • June 2019
  • May 2019
  • April 2019
  • March 2019
  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014

Kategorie

  • Aktualności
  • Blog
  • Media
  • Wykłady

Meta

  • Log in
  • Entries RSS
  • Comments RSS
  • WordPress.org

Tags

architektura Biblia Chrystus diabeł Duch Święty Europa Środkowa fotografia freski grafiki herb historia karnawał legendy literatura malarstwo martwa natura Matka Boska mitologia mozaiki muza nowożytność portret relikwie rynek sztuki rzeźba rękopisy seksualność starożytność sztuka sakralna Wielcy Mistrzowie wino XIX wiek XX wiek zwierzęta zwyczaje śmierć średniowiecze święci

Designed by Fragrance Design © 2013 | Powered by WordPress

×

Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies.