http://posztukiwania.pl/wp-content/themes/special-theme
FacebookRss
Navigation Menu
  • Blog
  • Aktualności
  • O mnie
  • Media
  • Wykłady
Home » Blog » Grzech dawidowy
Fri11

Grzech dawidowy

Magdalena Łanuszka :: in Nov 11, 2016 :: in Blog :: 5 comments

Leonard Cohen zmarł w wieku 82 lat, w kilka tygodni po wydaniu wspaniałego albumu “You Want It Darker”. Na całym świecie pojawiają się wspomnienia o Cohenie, w wielu przypadkach z cytatami z jednego z najsłynniejszych jego utworów, czyli “Hallelujah”. Ten akurat tekst wspaniale można zilustrować dziełami sztuki, ponieważ zawiera on odniesienia do historii biblijnego króla Dawida.

Już pierwsza zwrotka naprowadza nas na właściwy trop:

akordy tajne Dawid znał
Pan wejrzał nań gdy raz je grał
lecz ciebie wszak muzyka nie przejmuje
to się wygrywa łatwo dość
niewielki fałsz a boski głos
nieszczęsny król tak składał Alleluja

Król Dawid był muzykiem i poetą – według tradycji stworzyć miał biblijne psalmy. W Księdze Samuela jest nawet informacja, że za młodu Dawid swoją grą był w stanie odgonić złego ducha, dręczącego króla Saula (“A kiedy zły duch zesłany przez Boga napadał na Saula, brał Dawid cytrę i grał. Wtedy Saul doznawał ulgi, czuł się lepiej, a zły duch odstępował od niego.” – 1 Sm 16, 23). Oczywiście średniowieczne rękopisy psałterzy dekorowane były licznymi przedstawieniami grającego Dawida.

screen-shot-2016-11-11-at-13-25-36

Dawid jest rzecz jasna bohaterem pozytywnym, jednym z najważniejszych w Starym Testamencie, kluczowym zresztą także jako przodek Chrystusa. Ale i Dawid popełnił w życiu wielki błąd: grzech, który – głównie ze względu na kontekst erotyczny – wielokrotnie malowali artyści na przestrzeni wieków. Chodzi mianowicie o romans Dawida z Betsabe (Batszebą).

Od tego zaczyna się kolejna zwrotka Cohenowskiego “Hallelujah”:

dowodów chcesz dla wiary twej
ujrzałeś z dachu nagość jej
jak księżyc ją w kąpieli obejmuje

jean_leon_gerome_gej025

Dawid ujrzał bowiem piękną Betsabe z tarasu swojego pałacu, gdy ona zażywała kąpieli; zachwycony pięknem jej ciała, postanowił ją posiąść, choć wiedział, że to żona żołnierza Uriasza Hetyty. Posłał więc po nią, a ona oczywiście przybyła – królowi się w końcu nie odmawia. Nie wydaje się, aby Dawid włożył wiele trudu w uwiedzenie Betsabe: raczej wydał rozkaz… chociaż oczywiście kobietę najlepiej można oczarować, śpiewając jej coś zmysłowym głosem. Jest taki piękny trzynastowieczny tympanon w kościele św. Jadwigi Śląskiej i św. Bartłomieja w Trzebnicy, który ukazuje “Koncert Dawida” skierowany właśnie do siedzącej naprzeciwko Betsabe. Nie ma wątpliwości, ponieważ obie postacie zostały podpisane.

8faa652164ea7e1bbef7e1b128f80461

W każdym razie, rozkazem czy też sztuką uwodzenia, Dawid osiągnął, czego pragnął. I tu mogłaby się ta historia zakończyć – ale niestety! Betsabe przy tej okazji zaszła w ciążę.

Problem polegał na tym, że cudzołóstwo było karane śmiercią. Uriasz był w tym czasie poza domem, zaangażowany w kampanię wojenną – oczywiste więc było, iż wszyscy się zorientują, że dziecko Betsabe pochodzi ze zdrady. W pierwszej chwili Dawid wypróbował najprostszy sposób zażegnania zagrożenia: kazał sprowadzić z frontu Uriasza, aby ten wróciwszy do domu spędził czas z małżonką – a potem mu się wmówi, że dziecko to wcześniak… Niestety, Uriasz odmówił spotkania się z żoną, ponieważ prawo religijne nakazywało wstrzemięźliwość od pożycia w czasie działań wojennych. W tej sytuacji Dawid zdecydował się na bardziej drastyczne działanie: nakazał dowódcy, aby upewnił się, że Uriasz zginie w czasie walki. Gdy tak się stało, Dawid mógł już sam poślubić Betsabe i uznać dziecko. I to był właśnie grzech Dawida: nie tyle romans, ile wysłanie Uriasza na śmierć.

Oczywiście Bogu bardzo nie spodobał się postępek Dawida. Posłał zatem proroka Natana z napomnieniem. Prorok opowiedział królowi historię: oto bogacz miał wiele sztuk bydła, ale zdecydował się odebrać jedyną owieczkę pewnemu biedakowi: oczywiście była to metafora, w której bogaczem był Dawid, a biedakiem Uriasz. Król zrozumiał swój błąd, uznał, że zgrzeszył, i zaczął pokutować. To właśnie przy tej okazji miał stworzyć Psalmy Pokutne.

westminster_psalter_david

Dziecko, które urodziła Betsabe, umarło – ale to był znak, że Bóg przyjął pokutę Dawida. Betsabe pozostała królową i wydała na świat jeszcze trzech synów. Wśród nich był i słynący z mądrości przyszły król Salomon – trudno zatem ostatecznie osądzić całą tę historię jako zło, choć teoretycznie z grzechu nie powinno wyjść nic dobrego. Może jednak nawet nasze błędy są elementem boskiego planu… Zamknijmy zatem ten wpis jeszcze jednym cytatem z Cohenowskiego “Hallelujach”:

choć pragnę dobrze – wszystko źle
nie czuję nic więc wzruszać chcę
to prawda kto chce pojąć niech pojmuje
a gdy nadejdzie kres mych dni
przed Panem Pieśni stanę i
w oblicze mu wykrzyczę Alleluja

 

***

Tekst Leonarda Cohena cytuję wg przekładu Michała Kuźmińskiego (http://michalkuzminski.pl/?p=66).

Zapraszam także do wysłuchania całości:



5 Visitor Comments

  1. tomek says:
    November 11, 2016 at 9:57 pm

    Piękny teledysk,
    Piękny wpis,
    Piękna piosenka

    Ta strona to perła w sieci

    Reply
  2. K. says:
    November 12, 2016 at 1:34 am

    Bardzo dobre….choć szkoda…że już nadszedł czas:
    ………………. kres mych dni
    przed Panem Pieśni stanę i
    w oblicze mu wykrzyczę Alleluja

    Reply
  3. Jan says:
    November 18, 2016 at 9:18 am

    Jest to jedyny blog, który czytam regularnie. Inne niczym nie potrafią mnie zainteresować, choćby dotyczyły moich pasji. Błagam, niech Pani nie przestaje pisać! :)

    Reply
  4. Kasia Ogrodnik Fujcik says:
    November 29, 2016 at 12:33 pm

    Mój ulubiony król Dawid to zdecydowanie Dawid “uharfiony” z psałterza księcia Alfonsa [Alphonso Psalter] :) Pozdrawiam i dziękuję za kolejny, jakże ciekawy wpis :)

    Wszyscy tęsknimy za panem Cohenem…

    Reply
  5. Kazimierz says:
    November 7, 2017 at 10:06 pm

    http://www.tekstowo.pl/piosenka,maciej_zembaty,alleluja.html

    Tu inna wersja tłumaczenia, a we wklejonym klipie także nagranie pieśni Cohena w tłumaczeniu Macieja Zembatego – propagatora, tłumacza i wykonawcy jego muzyki. Nieco inny kontekst, profil bohatera – prosze posłuchać!

    Reply

Leave a Reply to Kasia Ogrodnik Fujcik Cancel Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Szukaj

Najnowsze wpisy

  • Tajemniczy Książę Skrybów
  • Na tropie dzieł Janka z Siedmiogrodu
  • Wiedeńska perła malarstwa późnogotyckiego
  • Recencja książki “”Picturing the ‘Pregnant’ Magdalene in Northern Art, 1430–1550 […]”
  • Wykład otwarty w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa

Ostatnie komentarze

  • Magdalena Łanuszka on Tajemniczy Książę Skrybów
  • alfath on Tajemniczy Książę Skrybów
  • Kasia on Tajemniczy Książę Skrybów
  • Magdalena Łanuszka on Wykład otwarty w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa
  • Michał Fedak on Wykład otwarty w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa

Archiwum

  • February 2019
  • January 2019
  • December 2018
  • November 2018
  • October 2018
  • September 2018
  • August 2018
  • July 2018
  • June 2018
  • May 2018
  • April 2018
  • March 2018
  • January 2018
  • December 2017
  • November 2017
  • October 2017
  • September 2017
  • August 2017
  • July 2017
  • June 2017
  • May 2017
  • April 2017
  • March 2017
  • February 2017
  • January 2017
  • December 2016
  • November 2016
  • October 2016
  • September 2016
  • August 2016
  • July 2016
  • June 2016
  • May 2016
  • April 2016
  • March 2016
  • February 2016
  • January 2016
  • December 2015
  • November 2015
  • October 2015
  • September 2015
  • August 2015
  • July 2015
  • June 2015
  • May 2015
  • April 2015
  • March 2015
  • February 2015
  • January 2015
  • December 2014
  • November 2014
  • October 2014
  • September 2014
  • August 2014
  • July 2014
  • June 2014
  • May 2014
  • April 2014
  • March 2014
  • February 2014
  • January 2014

Kategorie

  • Aktualności
  • Blog
  • Media
  • Wykłady

Meta

  • Log in
  • Entries RSS
  • Comments RSS
  • WordPress.org

Tags

Biblia Chrystus diabeł Europa Środkowa fotografia freski grafiki herb historia karnawał legendy literatura malarstwo martwa natura Matka Boska mitologia mozaiki muza nowożytność portret relikwie rynek sztuki rzeźba rękopisy seksualność starożytność sztuka sakralna Wielcy Mistrzowie wino XIX wiek XX wiek zwierzęta zwyczaje śmierć średniowiecze święci

Designed by Fragrance Design © 2013 | Powered by WordPress

×

Korzystając ze strony wyrażasz zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies.